Intern Bunkernummer
KH M 04
Lokatie
Knokke Heist
Toegankelijkheid
Enkel dakplaat zichtbaar, rest steekt onder het maaiveld
Aantal kamers
1
Type bunker
Kleine manschappenbunker - verschansing
Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker is het meest eenvoudig terug te vinden op het uiteinde van de Dijkgraafstraat komende van de de Hazegrasstraat.
Oude Bunkerkaarten en nummeringen van toepassing op deze bunker
  • Omdat er van de structuren van de Hollandstellung niet echt een eenduidige nummering bestaat, is het natuurlijk vervelend dat deze die er mogelijks al van bestaan op de duur allen door elkaar worden gebruikt en we op de duur het bos door de bomen van nummeringen niet meer zien staan. Dit zijn alvast de nummeringen die ik ken van deze bunkers:

Kaart: de Hollandstellung - Sector Marinegedeelte

De moeilijkheid bij deze kaart, is dat ze niet altijd nummert per structuur maar soms per cluster van structuren. Dit vermoeilijkt natuurlijk het weten of men alle structuren wel degelijk heeft gevonden.

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Deze structuur is er op terug te vinden als (18++) op dit kaartje, Het is één van de negen verschillende structuren die onder dit nummer te zoeken zijn en allen vallen onder Schützpunkt Wilhelm. Dit is alvast de tweede structuur van de Graaf Leon Lippens komende bij dit Schützpunkt horende. Deze structuur ligt tussen KH M 03 en KH M 05

Huidig kadastraal perceelnummer waar de bunker bijhoort en werd gebouwd:
  • Gemeente Knokke Heist, Sectie G, kadastraal perceel 349s2

Meer gedetailleerde kadasterschets en luchtfoto (2021).

Op deze kadaster - luchtfoto, zie je deze structuur liggen, links van de Dijkgraafstraat. Meer naar links zie je ook nog de KH M 03 liggen. Aan de overzijde van de Dijkgraafstraat ligt ook nog de KH M 05.

Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De originele eigenaars van locaties waar Duitse bunkers werden gebouwd, werden niet zoals bij de bouw van Belgische bunkers in het interbellum onteigend. Zij hadden gewoon pech en de Duitse bezetter eigende zich de grond toe en bouwde er op wat hij er wilde opzetten. Men had daar als burger weinig over te klagen en kreeg dus op die manier een In veel gevallen giftig Duits cadeau.
  • Na de oorlog werden deze bunkers dan ook automatisch opnieuw eigendom van wie er origineel eigenaar van was voor de opeising gezien zij daar nooit voor onteigend waren.
  • Zeer zelden zijn daar na de oorlog van Belgische kant schadevergoedingen voor betaald omdat de aanwezigheid van de structuren soms wel meer dan storend was voor de originele eigenaars of omdat de structuren interessant waren om over te nemen als Belgische bunkers naar de toekomst toe (is zelden gebeurd voor alle duidelijkheid)
  • Het stond de eigenaars dan ook, zeker in de beginperiode na WOI, vrij daar mee te doen wat hij wou, al was afbreken zelden een optie omdat daar zeker op die momenten de middelen niet toe bestonden.
  • Deze bunker maakt deel uit van de Nieuwe Hazegraspolderdijk en zal dus allicht wel staatseigendom zijn.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar deze bunker staat. Deze bunker dient gezocht links van het kruispuntje waar de Dijkgraafstraat aansluit bij de dijk. Men ziet het bunkertje zeker niet meer liggen op deze foto. De resolutie van de foto is sowieso te klein om hier vlot de bunkers op te zien.

Een meer actuele luchtfoto kan gezien worden als ondergrond van bovenstaande kadasterschets.

Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het betreft een structuur op de voorlinie van de Hollandstellung, kortbij de Nederlandse grens dus.
  • Deze bunker is te beschouwen als de 2e van 9 structuren die allen deel uitmaken van het "Stützpunkt Wilhelm".
  • Er liggen in feite 2 structuren van het Stützpunkt aan de linker zijde en 7 langs de rechter.

Functie van de bunker op de linie (link met eventueel andere structuren)

  • Een klein manschappenverblijf en tevens ook te beschouwen als een kleine verschansing in de dijk.
  • Deze structuren staken in het algemeen beperkt boven de dijk uit zodat ze een bijkomende verschansing boden.
Structuur van het bunkertje:
  • kleine structuur met beperkte schuilruimte.
  • Volgens Duitse terminologie allicht een "Unterschlupf für ein Trupp".

Bouwplannen horende bij deze bunker

Grondplan

Dit is een op de linie tussen Knokke tot Fort Sint Donaas (Lapscheure) zeer courant voorkomend type bunkertje. (Schets: KLM)

Omschrijving van het bunkertje:

  • Het is alvast een bunker deel uitmakend van het gedeelte van de linie opgetrokken door de Duitse Marine. Voor meer details over de specifiek daarbij toegepaste bouwprincipes, zie deze link.
  • Het type schuilstructuur heeft 1 vrij zware betonnen zijde in vijandelijke richting. Ook de dakstructuur is nog vrij dik uitgevoerd. Voor de rest is er enkel een kleine schuilstructuur, geschikt voor een aantal gezeten personen of bv het opbergen van munitie. Dit zijn wat ze gaan bestempelen als Sitzbunker.
  • Aan de achterzijde waren er normaal ijzeren luiken om de toegang tot de structuren te kunnen afsluiten.
  • Dit impliceert in elk geval dat hij volledig als een monoliet ter plaatste gestorte gewapende betonnen structuur is opgetrokken.
  • Aan de buitenzijde ziet men heden van dit type structuren meestal enkel nog de bovenplaat omdat ze heel vaak totaal verdwijnen in de ondergrond door ophogen van het terrein of de dijken door de jaren heen.
  • Ook hier is die situatie zo
Actuele toestand van deze bunker:
  • Voorlopig is van deze structuur enkel de dakplaat te zien.
  • De toestand van het lager gelegen interne gedeelte is totaal niet te zien.
  • Er is totaal niet geweten hoe intact de structuur nog is voor wat nog in de ondergrond steekt.
Draagt de bunker nog sporen van strijd:
  • Voorlopig gezien grotendeels onder het maaiveld, onbekend.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Voorlopig niets geweten.

Foto's van deze bunker

Oude foto's uit 1991 - Collectie Alain Van Geeteruyen

Dit is voorlopig de oudste foto in mijn bezit van deze structuur. Hij dateert uit 1991. Op de achtergrond ook de grotere manschappenbunker KH M 05 (Foto: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Detail van de structuur uit dezelfde periode. Ook toen was er eigenlijk niets meer van te zien dan de dakplaat. (Foto: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Foto's van deze bunker

Eigen prospecties in 2016 - 2017

De structuur KH M 04 links op het talud bij het boompje. Op de achtergrond de manschappenbunker KH M 05. Iets verder is heden een doorsteek door de Hazegraspolderdijk ter hoogte van de Dijkgraafstraat.

Je moet eigenlijk wel goed opletten als je hier alle structuren wilt zien want die kleine schuilplaatsen zijn vaak amper te zien van de benedenzijde van de dijk.

Foto van de structuur aan de bovenzijde van de dijk. Eigenlijk is er nog amper iets gewijzigd ten opzichte van het beeld uit 1991.

Nogmaals een detail van de dakplaat.

Specifieke bijkomende interessante bronnen:

Vorige: KH M 03
Volgende: KH M 05